Từ xưa, người Nhật đã nổi tiếng khắp thế giới với đức tính cần cù và kỷ luật. Vậy bí quyết giáo dục nào đã xây dựng nên một thế hệ người Nhật đáng ngưỡng mộ đến như vậy? Dạy con kiểu Nhật giờ đã trở thành phương pháp được áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Hãy cùng Vietchild tìm hiểu những bí quyết dạy con độc đáo của các bà mẹ Nhật Bản nhé!
- Nuôi dưỡng năng lực quan sát thế giới tự nhiên
Giai đoạn dạy con từ 0 đến 3 tuổi là giai đoạn mà trí não của bé có khả năng hấp thu nhiều nhất (đến 2 tuổi bộ não của bé đã nặng bằng 80% trọng lượng não người lớn).
Năng lực cơ bản giúp bé học tập sau này đều hình thành từ chính những trải nghiệm mà bé được trải qua trong suốt giai đoạn này. Một trong những năng lực mà mọi đứa trẻ đều vô cùng nhạy bén là “năng lực quan sát” thế giới tự nhiên xung quanh mình. Hầu hết các trường mẫu giáo hay nhà trẻ Nhật đều cho các bé đi dạo công viên vào mỗi sáng để các bé được tự do sưởi nắng, được tự mình khám phá thiên nhiên. Theo người Nhật Bản, trẻ em trong độ tuổi này cần phải được:
- Hòa mình vào thiên nhiên, học cách quan sát sự vật xung quanh
- Trải nghiệm hạnh phúc khi bé có thể tự bản thân suy nghĩ và làm đến cùng những gì bé mong muốn
- Được nuôi dưỡng năng lực cảm thụ khi người lớn nói cho nghe những tính từ chỉ cảm xúc, để bày tỏ sự ngạc nhiên hay cảm thán trước một cảnh đẹp…
- Trải nghiệm những bí ẩn của thiên nhiên và sự vật để kích thích trí tò mò của trẻ: như vì sao chạm tay vào áo len thì bị giật, thổi hơi vào kính thì kính mờ… thời kỳ ấu thơ cũng là thời kỳ nuôi dưỡng cảm thụ khoa học.
- Vai trò nuôi dạy con của mẹ là vô cùng quan trọng
- Nuôi bé bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu sẽ giúp bé giảm nguy cơ mắc chứng tự kỷ.
- Bế bé ở đằng trước sẽ tạo sự gần gũi và gắn kết.
- Nghiêm khắc và rèn luyện cho bé tính kỷ luật ngay từ khi con còn nhỏ
- Dạy con bằng cách để bé bắt chước những việc làm mẹ và những lời mẹ nói: hãy dùng từ lặp lại nhiều lần khi nói chuyện với bé, hãy nói những từ hay câu ngắn để bé dễ bắt chước.
- Khi bé được khoảng 2 tuổi, bắt đầu cho bé chơi với các bạn để giúp bé nuôi dưỡng tính xã hội, học cách điều khiển cảm xúc của bản thân và cách tồn tại trong tập thể.
- Tạo thói quen sinh hoạt có quy tắc cho bé như ngủ sớm, dậy sớm, ăn đúng giấc.
- Luôn nhớ rằng con cái không phải “vật sở hữu” của bố mẹ, hãy để bé phát triển tự nhiên, bố mẹ dạy con, hướng dẫn con nhưng đừng áp đặt.
- Tạo cho bé một môi trường sống phong phú giúp bé có nhiều khả năng lựa chọn để phát hiện ra mình yêu thích và sẽ theo đuổi điều gì ngay từ khi còn nhỏ.
- Truyền cảm hứng, kích thích trí tò mò và khơi gợi niềm yêu thích của bé
- Cách hiệu quả nhất để dạy con làm một điều gì đó là kích thích sự quan tâm và yêu thích của bé. Ép buộc bé học bài sẽ khiến bé cảm thấy ghét học, thay vào đó bố mẹ có thể kích thích lòng hiếu kỳ và sự thích thú của bé đối với việc học tập. Khi đó bé sẽ xem học tập là một niềm vui và chủ động học tập.
- Bé còn nhỏ và không phân biệt được thế nào là tốt xấu. Điều tốt đơn giản là những thứ khiến bé thấy thú vị, là khi bé được yêu thương, được khen ngợi. Ngược lại, điều xấu là thứ khiến bé bị la mắng, bị trừng phạt. Trẻ nhỏ không hiểu được lý do chúng bị la mắng và việc la mắng chỉ mang lại cảm xúc tiêu cực cho các bé. Ba mẹ lúc này phải giúp trẻ phân biệt đâu là điều nên làm và không nên làm. Trong quá trình nuôi dạy con, việc khen ngợi và kỷ luật đúng cách, đúng lúc sẽ hình thành tính cách và nhận thức của bé.
- Trí tò mò kích thích sự phát triển não bộ cho bé. Nếu mẹ kể một câu chuyện cho bé nhiều lần, bé sẽ muốn tự mình kể lại câu chuyện đó, trí tưởng tượng cùng sự sáng tạo của bé sẽ được phát triển khi bé suy nghĩ để thực hiện. Bố mẹ phải tránh áp đặt những ý tưởng của bản thân cho bé, cứ để bé thỏa sức sáng tạo.
- Phát triển trực giác cho bé nên là ưu tiên hàng đầu của bố mẹ.Trực giác là một khả năng rất quan trọng, mặc dù khoa học không thể giải thích được. Bé sẽ hành động và cảm nhận mọi thứ theo bản năng, bố mẹ đừng nên ép buộc trong lúc dạy con, để sáu giác quan của bé được phát triển toàn diện nhất.
- Nuôi dưỡng tâm trạng cho bé từ giai đoạn trứng nước
- Chơi nhạc cụ giúp phát triển khả năng tập trung cho bé. Những bé tham dự các lớp học về âm nhạc có khả năng tập trung và tính kỷ luật tốt hơn hẳn. Bố mẹ có thể khơi dậy sự hứng thú của bé, khiến bé thấy vui thích khi tham gia các lớp học về âm nhạc. Sự phát triển từ nhỏ sẽ giúp hình thành các phẩm chất lãnh đạo và khả năng tập trung cao cho bé trong tương lai. Nhiều bậc phụ huynh cho rằng những phẩm chất và kỹ năng này có thể được phát triển nhờ nuôi dạy con trong giai đoạn sau khi bé lớn lên, tuy nhiên điều đó không đúng. Việc phát triển khả năng tập trung và phẩm chất lãnh đạo từ giai đoạn đầu sẽ có hiệu quả tốt hơn rất nhiều.
- Bố mẹ có thể giúp đào tạo trí nhớ cho bé. Não bộ của trẻ dưới 3 tuổi có thể ghi nhớ tới 200 bài thơ ngắn, nếu không sử dụng khả năng ghi nhớ của mình, những tiềm năng của bé sẽ không được khai phá. Bé sẽ cảm thấy hứng thú học tập hơn nếu bố mẹ cùng học và ghi nhớ bài vở theo một cách thú vị.
- Bé nên được tiếp xúc với những gì đẹp nhất vào lúc lọt lòng. Mẹ hãy cho bé nghe những bản nhạc hay, những tranh ảnh đẹp. Bằng cách nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật và thẩm mỹ cho bé, mẹ có thể dạy con khả năng nhận biết thế giới xung quanh tốt hơn.
Bên cạnh cách thức nuôi dạy con độc đáo của người Nhật, Vietchild sẽ còn mang đến cho bạn rất nhiều thông tin bổ ích khác về nuôi dạy trẻ. Đừng bỏ lỡ các bài viết được cập nhật thường xuyên tại chuyên mục “Bên Con Mỗi Ngày” nhé!
